آیا كودك  شما  هم  از آن  بچه هايي است  كه تا وقتي  بيدار است  بدون وقفه  سوالات مختلفي  از شما مي  پرسد ؟  و اگر  به هر يك از  سوالات  او پاسخ دهيد .دوباره سوالات  جديدتر مي  پرسد  و دوباره  چرا  و چرا  و .... آنقدر  كه فرياد  شمارا به آسمان بلند مي كند؟

تمام كودكان  قبل از  دبستان  داراي استعداد  خلاقيت  در عالي  ترين  حد خود هستند  و هنر والدين و معلمان ، خاموش  كردن  و سركوب  كردن  اين  استعداد  است ! بهتر است بدانيد كودك خلاق ، كودكي  است  كه با جوابهاي  سطحي  شما  قانع نمي  شود .به اعتقاد تورنس  متخصص خلاقيت  در  كودكان ، در سه   سالگي  خلاقيت  بچه ها افزايش  مي  يابد و تا  چهار تا چهار و نيم  سالگي    به اوج خود مي رسد .اما در  پنج  سالگي  و با ورود  به آمادگي  ناگهان  سقوط  مي كند.

حكايت خواندني تر زير  به نوعي  دليل  آن را بيان مي كند :  اولين روزي  بود  كه  علي  كوچولو  خيلي  خوشحال  شد  چون نقاشي  را دوست  داشت .سريع  دفترش  را  باز كرد و شروع به  نقاشي  كرد اما معلم گفت : صبر  كنيد .او  روي  تخته  منظره اي   را رسم كرد  و گفت : اين منظره  را در دفتر   خود  بكشيد . ساعت  بعد   سفالگري  داشتند.. علي  كوچولو   سريع   تكه اي  گل   برداشت  و شروع به  ساختن  چيزي  كرد.اما معلم گفت : صبر كنيد . ظرف  شبيه  اين كه من  ساخته ام  درست كنيد . ساعت بعد و ساعتهاي  بعد  نيز وضعيت  مشابه  اين دو ساعت  بود. روزها  گذشت و علي  كوچولو ياد گرفته  بود  چيزي  را بكشد  كه معلمش  مي كشد  و چيزي  را بسازد  كه او مي  سازد.روزي  به دليل  تغيير محل  كار پدرش ، علي كوچولو نيز  ناچار  شد   به مدرسه اي   ديگر برود .معلم وارد كلاس  شد  و گفت : بچه ها اين  ساعت  نقاشي  داريم .علي  كوچولو  صاف  نشسته بود .معلم  پرسيد : پس  چرا چيزي  نمي كشي ؟ اما او بلد نبود  چيزي  بكشد .او  منتظر  بود معلم  ، روي تخته  يك  نقاشي  بكشد  و بعد  او نظير  آن را در  دفترش  رسم كند .ساعت بعد  سفالگري  داشتند.علي  كوچولو  باز  هم  بيكار  نشسته  بود  ومنتظر  بود  تا معلم  چيزي  بسازد. معلم  پرسيد : پس چرا  كاري  انجام  نمي دهي ؟ اما او  نمي  توانست  ،بلد نبود .او  ديگر فراموش كرده بود  كه خودش هم مي تواند  بسازد .فقط  منتظر بود  تا  كار معلم را تقليد  كند. ظاهرا معلم  قبلي  علي  كوچولو  بخوبي  از عهده  وظيفه كشتن  خلاقيت او برآمده بود !

ارنست ديمنه  مي گويد : تمامي  كودكان تا قبل  از  ورود  به مدرسه  داراي  نيروي  تخيل   قوي  و تفكر  شهودي  و زنده از واقعيت  هستند. اما ديري  نمي  پايد  كه اين  حس  زيبا  و فهم خلاق   از جهان  هستي ، در هياهوي  آموزش  رسمي  مدرسه  رنگ  ، مي بازد.

براي  افزايش  خلاقيت  كودكان  چه كنيم ؟

با تحريك  كودك  به ديدن ، شنيدن ، لمس  كردن  ، كشف كردن  و آزمايش  كردن  مي توان  خلاقيت را در آنها   افزايش   داد.  اگر  پدر و مادر  با حوصله اي  هستيد  و با كمال  اشتياق  به  صحبت ها  و سوالات  او گوش  فرا  مي دهيد. بدانيد كه نتيجه رفتار خويش  را  در رشد  خلاقيت كودكتان  مشاهده خواهيد  كرد . اگر او در مورد مساله اي  نظر مي  دهد ، به او توجه كنيد .خنديدن  به  پيشنهاد او  يا رد  كردن  نظريه او  يكي از بهترين  راهها  براي  سركوب  خلاقيت در فرزندان   است !

به  او اجازه  دهيد  تصميم هاي  غير معقول  بگيرد و تا جايي كه  ضرري  متوجه  شما  يا خودش  نمي  شود ، اين ايده هاي  غير معقول را به اجرا گذارد .مثلا  اگر در وسط  تابستان  تصميم گرفت  برای بيرون رفتن   كاپشن  بپوشد ،مانع او  نشويد. وقتي  به او اجازه مي دهيد  تصميمات  خود را اجرا كند ، از يك  سو احساس  مي  كند  افكار  او نيز  ارزشمند   است  و از  سوي  ديگر  به  نتايج  تصميمات   خود نيز پي  مي برد. فراهم آوردن  فرصت  انجام برخي  از آزمايش  ها ي علمي ، به او كمك  مي كند ،تا در يابد  كه تمام  تجربيات منجر به موفقيت نمي  شود  و موفق  نشدن نيز مساوي  با شكست خوردن  نيست .

شكست  زمينه  پيروزي   

اصرار  نداشته  باشيد  به اين كه جلوي  شكست  او را بگيريد.اين كار موجب از بين رفتن  ابتكار  و تدبير  وي مي شود  و در واقع  او  از  شكست  نخوردن  آسيب  بيشتري مي بيند  تا از  شكست  خوردن . بچه ها از راه  سعي  و خطا مي آموزند ،آنها  بايد  براي  انجام  هر كار ،  سعي كنند ، شكست  بخورند  و سپس راه ديگري  را انتخاب  كنند .به اعتقاد   دكتر تورنس  ممانعت  فرزند از  انجام  يك كار  از ترس  شكست  خوردن  او ،بزرگترين  مانع  رشد  خلاقيت  در دوران  طفوليت  است .يكي از خصوصيات  افراد  فوق العاده  توانايي مقابله  با  شكست  است . چراكه  آنها  كاري  بسيار بزرگ  و مشكلي  را  آغاز مي  كنند  كه ممكن   است  نيمه  كاره  بماند   يا با شكست  مواجه  شود .

 طرح سوالات  واگرا

در مواقع  فراغت  ، مثلا  وقتي  در اتوموبيل  نشسته ايد  يا وقتي  در مطب  دكتر  در انتظار  نوبت   هستيد .با  طرح  سوالات  واگرا، خلاقيت  او را تحريك  كنيد .مثلا  از او  بپرسيد :  فكر مي  كني  از  چوب  بستني  چه  استفاده هايي مي توان  كرد؟

 گاهي  اوقات ، خودتان  نيز مثالهايي غير معمول  بزنيد .مثلا  بگوييد مي  شود  با  آن چاي  را هم زد...از او نيز  بخواهيد  موارد  ديگري را  ذكر كند.

آشغال ها  را  دور نريزيد

يك كودك  خلاق مي تواند  از هر چيزي كه  به نظر  شما  آشغال و به  درد نخور   است .چيزهاي جالبي  درست كند .پس خرده كاغذ  ، چوب ،قوطي هاي  خالي پودر  و شامپو ، سبد هاي گل ، چوب  بستني  و ...  را دور نريزيد و البته  خيلي هم نگران  تميزي  اتاق  او نباشيد .يادتان  باشد  تاكنون  كسي  به  دليل  نظيف  بودن   بيش  از حد ، جايزه  نوبل نگرفته  است !

شايد  خرس ،آبي   باشد

اصرار نكنيد  كودكتان  به  شيوه  مشخص  و در چارچوب  معيني  كار كند .اگر  در نقاشي خرس اش را آبي  رنگ كرد و آسمان  را  سبز ، به او  انتقاد  نكنيد.يكي  از نشانه هاي  افراد خلاق  اين است  كه به گونه اي  متفاوت  فكر مي كنند  و راههاي  متفاوت   انتخاب مي كنند  .

و  بالاخره  سعي  كنيد  تا مي توانيد  قبل از  آن  كه كودكتان  وارد دبستان  شود .خلاقيت   او را تا حد  امكان  پرورش  دهيد  چراكه مدرسه ، حتي  اگر  كودك  شما  معلم خوبي  داشته  باشد ، به دليل  تعداد  زياد  بچه ها ،  امکان  رشد  خلاقيت  در او  بسيار  كمتر است .

فکرنو