موانع و کوتاهی ها در مسیر استقرار اقتصاد مقاومتی    
پروفسور سید مهدی الوانی :بحث اقتصاد مقاومتی صرفاً جنبه اقتصادی ندارد
استاد اقتصاد:درک مشترکی از اقتصاد مقاومتی ایجاد نشده است
مشاور رییس بانک مرکزی :اقتصاد مقاومتی به نگرش های تخصصی و حرفه ای نیاز دارد

حدود دوسال از ابلاغ سیاست های مسئولیت های کلی اقتصاد مقاومتی ازسوی رهبر معظم انقلاب رهبری می گذرد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما ، مسئولان و مردم در دو سال اخیر بارها اقتصاد مقاومتی را گفته اند ، شنیده اند و تبلیغ کرده اند و مدعی اقداماتی هم هستند.اما همچنان حرکت در این مسیر  کند به نظر می رسد و هیچ گروهی هنوز نتوانسته اند به طور شایسته برای استقرار اقتصاد مقاومتی تلاش کنند و در واقع همه کوتاهی کرده ایم هر چند دولت باید بیشتر تلاش کند.

برخی ها می گویند رهیافت مشاوران اقتصادی دولت هماهنگی زیادی با این سیاست ها ندارد چون اقتصاد مقاومتی رویکرد اسلامی و بومی دارد و باید از الگوی اسلامی ایرانی را تقویت کنیم در حالی که برخی ها در دولت چشم انتظار برجام و آزدسازی اقتصادی با مبانی غربی هستند.البته دیگر نهادها مانند مجلس و رسانه های گروهی از جمله صدا و سیما و دانشگاهها نیز به طور جدی وارد این عرصه ها نشده اند هر چند عمده انتظارها از دولت است.

* اقتصاد مقاومتی به دانش اقتصادی محدود نیست
پدر علم مدیریت ایران می گوید :‌ بحث اقتصاد مقاومتی صرفاً جنبه اقتصادی ندارد و راه ‌حل‌های آن را نباید فقط نزد اقتصاددانان جستجو کرد. پروفسور سید مهدی الوانی در مصاحبه اختصاصی با خبرگزاری صداو سیما می افزاید : تخصص‌هایی مانند جامعه‌ شناسان، روانشناسان، فرهنگ شناسان و مردم شناسان باید اقتصاد مقاومتی را تعریف کنند و مشکل این است که برای پیگیری سیاست‌های اقتصاد مقاومتی از اقتصاددانان دعوت شد در حالیکه اقتصاد مقاومتی بطور عمده به رفتارهای انسان‌ها مرتبط می شود و نه صرفاً داد و ستدهای اقتصادی ما.وی اضافه می کند ‌‌:‌ اگر ما مجموعه  هم‌افزایی از همه تخصص‌هایی را که با رفتار انسان ارتباط دارد ، گردهم آوریم می‌تواند اقتصاد مقاومتی را در مجموعه‌ای قابل اجرا و پیاده‌سازی، متبلور کند. الوانی درباره مشکلات کارآفرینی در ایران هم گفت :‌ برای این کار باید بسترهای لازم را از نظر فرهنگی، سیاسی و قوانین و مقررات فراهم کنیم و دولت گام هایی برداشته است که کافی نیست.
وی افزود: بستر لازم برای کارآفرینی باید فراهم شود تا کارآفرین شوق داشته باشد زیرا کارآفرینی مخاطره‌جویی است و با ساختارهای دیوان سالار دولت خیلی هماهنگی ندارد.الوانی گفت:‌دولت باید در ساختار‌ها و فرآیندهای کاری خود تجدیدنظر و آنها را طوری تنظیم کند که تسهیل گر کارآفرینی باشد نه اینکه مانعی برای کارآفرین شود.


* درک مشترکی از اقتصاد مقاومتی ایجاد نشده است
استاد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی هم می گوید : درک درست ، وحدت نظر و تعریف جامع باید از اقتصاد مقاومتی شکل گیرد تا همه همراه شوند. نصیری می افزاید : ‌اگر همراهی و همگانی نباشد ، ممکن است هر کسی از منظر خود اقتصاد مقاومتی را تعریف کند و در نهایت به سرانجام نیکوی اقتصاد مقاومتی نرسیم.وی اظهار می دارد : این رو نخستین بحث ها باید فرهنگ سازی و ادبیات واحد از اقتصاد مقاومتی باشد و پس از آنکه فرهنگ واحدی کسب کردیم باید سازکارهای لازم و وظایف هر حوزه و سنجش از جمله وظایف دولت و دستگاه های حاکمیتی در این باره مشخص شود.وی اضافه می کند : دولت وظیفه تامین زیرساخت های تحقق اقتصاد مقاومتی را بر عهده داریم  وکار آفرینان نیز وظیفه ای جدا از دولت دارند از این رو تلاش دولت ، فرهنگ سازی و ایجاد سازکارهای لازم و سپس نظارت و رصد کردن کارها برای تحقق اقتصاد مقاومتی نیاز است .نصیری می گوید : حتی در جوامع دانشگاهی ما نظر واحدی برای اقتصاد مقاومتی وجود ندارد  در حالی که  همنوایی و همصدایی و درک درست از این واقعیت باید فراهم شود.البته وظیفه اصلی بر عهده دولت است تا بسترها و زیرساخت ها را فراهم کند زیرا این کار عزم ملی می طلبد ، مردم ، ‌دولت ، بخش خصوصی حتی خانواده ها، باید همصدا شوند که هنوز فراهم نشده است.


* اقتصاد مقاومتی به نگرش های تخصصی و حرفه ای نیاز دارد
مشاور رییس بانک مرکزی هم معتقد است : اظهار نظر افراد نالایق که تخصصی در بخش های اقتصادی ندارند باعث انحراف افکار عمومی می شود.سید غلامرضا کاظمی دینان می گوید : اقتصاد یک موضوع بسیار پیچیده ای است و افرادی که در این زمینه اظهار نظر می کنند باید تخصص لازم را داشته باشند.وی ادامه می دهد: در بسیاری از بخشهای اقتصادی افرادی اقدام به اظهار نظر می کنند که تخصص آنها نیست و باعث انحراف افکار عمومی در کشور می شود.کاظمی دینان تصریح می کند: در بحث اقتصاد مقاومتی نیز باید افرادی که اظهار نظر می کنند، حرف های عملیاتی بزنند و باید افکار عمومی را متخصصان مدیریت کنند و اگر افکار عمومی و مردم هماهنگ نشود برنامه های دولت به نتیجه نخواهد رسید و دولت هیچگاه به جایگاه واقعی خود نمی رسد.


* تحقق اقتصاد مقاومتی به تحول در تفکر نیاز دارد
یک استاد اقتصاد دانشگاه می گوید : نخستین بار بانک مرکزی کشوری از سوی دیگر کشورها تحریم شد و ما هم راهکاری جایگزین برای مقابله با این حرکت نداشتیم.قربان محمدپورقاز می افزاید : در ادامه با تدبیر مقام معظم رهبری ، سیاست های اقتصاد مقاومتی که بر گرفته از فرهنگ ما بود ، ابلاغ شد.وی براین باور است : در بسیاری از موارد  ؛ سیاست های اقتصاد مقاومتی اجرا شده و موفق بوده و به طور نمونه بسیج سازندگی در این باره بسیار موفق عمل کرده است  و روستائیان به کشت محصولات ارگانیک روی آوردند.پورقاز می افزاید :‌ برای تحقق کامل سیاست های اقتصاد مقاومتی نیاز به تفکر داریم و اگر در جامعه سرمایه های اجتماعی، انسانی و فیزیکی بهبود یابد ، دستیابی به این سیاست ها دور از دسترس نخواهد بود.


* شایستگی های رفتاری ، مقدمه استقرار اقتصاد مقاومتی
کارشناس اقتصادی می گوید : ‌اگر شایستگی های رفتاری را در سازمان ها تعریف کنیم دولت به نگاه اقتصادی خود نزدیکتر می شود.خانم نیروشک در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار صدا و سیما می افزاید : ‌دولت باید فرآیندی ایجاد کند تا فرهنگ کارآفرینی در کشور رشد کند و به فرهنگ اجرایی بین جوانان تبدیل شود.باید قبل از ایجاد شرایط جدید آمادگی پذیرش و تغییر و تحول در رفتارهای منابع انسانی فراهم شود.نیروشک معتقد است : بسیاری از وزارتخانه ها قدم های اولیه برای اجرای اقتصاد مقاومتی را برداشته اند و آمادگی اجرا دارند.وی تصریح می کند : باید در برخی سازمان ها ، توسعه منابع انسانی را با رویکرد تغییر نگرش و تغییر الگوی رفتاری ناکارآمد و عوامل بازدارنده ، شناسایی کنیم و در چینش نیروی انسانی دقت کنیم.این کارشناس اقتصادی اظهار می دارد : نگاه مشارکتی در زمان دفاع مقدش جنگ در میان ما بسیار زیاد بود اما اکنون ارزش محوری بودن مشارکت ها کمتر شده است.وی ادامه می دهد : ‌قدم اول دولت ، تحول در نگاه اقتصادی است که رشد نکرده است و اگر شایستگی های رفتاری را در سازمانها تعریف کنیم موفق خواهیم بود.


* توسعه کارآفرینی به دولت چابک نیاز دارد
یک اقتصاددان دیگر هم معتقد است : بدنه بزرگ و غیرچالاک دولت سبب بروز مشکلات فراوانی برای کارآفرینان کشور شده است.محمد سعید کاویانی می گوید : اقتصاد مقاومتی نسخه شفابخشی است که امروز کشور ما در حوزه های مختلف به آن نیاز دارد.کاویانی تصریح می کند : با تغییر ساختار و  بدنه دولت می توان در دیگر حوزه ها گام موثری در بحث تحقق اقتصاد برداشت.وی می افزاید  در همایش ملی دولت کارآفرین ویژگی هایی را که باید دولت چالاک داشته باشد با سایر کشورها مقایسه می کنیم مانند ژاپن که با 130 میلیون جمعیت کل بدنه دولت آن 310 هزار نفر است اما در کشورما بدنه دولت به بیش از 2 میلیون و 300 هزار نفر رسیده  که این بیانگر چالاک نبودن دولت است.این اقتصاددان گفت : اگر واژه چالاک را تعریف کنیم اثربخشی و کارآیی منجر به بهره وری می شود.کاویانی افزود: کشور ما از نظر منابع زیرزمینی رتبه بالایی دارد اما در دنیا این منابع ثروت محسوب نمی شود زیرا 80 درصد ثروت، ثروت دانش و 20 درصد ثروت طبیعی و ملی است.این اقتصاددان گفت: با توسعه دولت کارآفرین ، اقتصاد و ثروت را از ثروت طبیعی به ثروت دانشی برسانیم.
وی افزود: کارآفرینی به معنی ایجاد شغل و راه اندازی کسب و کار است و دولت به جای تصدی گری باید فرآیند کار آفرینی را تسهیل کند.کاویانی گفت : دولت باید تسهیل گری، آینده نگری، نتیجه محوری و غیر متمرکز بودن را توسعه دهد تا به هدف از پیش تعیین شده خود برسد.